Feministisk fredag

Ofte høyrer eg folk seie at vi har likestilling i Norge. Ofte les eg at vi har nådd mål, og at no må vi begynne å sjå til utlandet og finne meir alvorlege tema å bry oss om. Nokre meiner at likestillinga har gått for langt. Dette er meininger det er lov å ha, og eg skal ikkje på nokon måte ta dei ifrå nokon. Men eg kan gjere eit forsøk på å utfordre dei. Og det vil eg gjerne gjere.

Ei oppfatning av likestilling, er at det inneberer at kvinner og menn har like retter. Det vil seie lik lønn for likt arbeid, like stor sjanse til å få jobb og at ein skal ha dei same mulegheitene til å oppnå dei same måla. Kort sagt: Likestilling betyr at det er like lett å vere jente som å vere gut. At det er like lett å vere kvinne som å vere mann, i Norge i dag, eller i verden generelt. Og så kan ein stille seg spørsmålet: Er det slik?

Det er sjølvsagt vanskeleg å gje svar på eit slikt problem. Grunnen til at eg kom til å tenke på det, var at eg var på ein debatt om netthets mot kvinner i går. Der blei det stilt spørsmål om kva det er som gjer at nokon sitt heime og hetser kvinner på nett. Kva er det som gjer at nokon blir provosert av at kvinner får ta del i eit offentleg ordskifte? Kor kjem alt hatet ifrå, og kven er det som står bak? Sjølvsagt er dette store, vanskelege spørsmål ein ikkje kan svare på i ein debatt eller i eit blogginnlegg, men ein kan sjølvsagt prøve.

Eg trur, og det her sa eg også høgt til slutt på debatten, at ein stor grunn til at menn (for det er oftast dei som står bak) kjem med rett fram hatefulle ytringar på nett, kjem av verkelegheitsbildet deira. Dei meiner at kvinner skal vere objekt, ikkje subjekt, altså kan dei godt finnast i verda, men dei treng ikkje å snakke høgt om kva dei meiner. Kvinner kan dra på Jentekveld på Glassmagasinet og sjå på dei nyaste kolleksjonane frå Rosendahl, eller dei kan vere med i reklamer for maling (men ikkje male, berre velje ut farga og så få mannen til å male), eller dei kan få vere kropp. Og her speler media ein stor rolle. Av og til kan det virke som at nokon på db.no sitt og har ein intern konkurranse om kor mange puppe/rumpe-illustrasjonar ein kan ha på ulike sakar i løpet av ein dag. Eit døme på dette som har brent seg fast i mitt hovud, er eit bilde av ei dame som står bikinikledd på stranda med ein koffert, med baken til kamera. Saka handla om utbetaling av skattepengar.

Problemet er så at dette vidareførast nedover i samfunnet generelt. Det er greit at damer er deilige, men da skal dei helst ikkje meine så mykje. Dei må gjerne ytre seg, men helst ikkje om farlege ting som politikk, religion, det multikulturelle samfunn, kultur eller samferdsel. Ellers er det fritt fram. Dei må gjerne blogge, men helst om overfladiske ting. Og unge jenter og kvinner må for min del blogge så mykje dei berre vil om kroppen sin og om puppane sine og leggje ut nærbilde av kroppsdeler og bilde som heilt klart speler på pornoestetikk. Det må dei berre gjere. Men da er dei også nødt til å reflektere over at det er ein grunn til at dei gjer det, og at dette er eit uttrykk for noko. Kva er så dette noko? Unge jenter blir i stor grad observante på at deira popularitet kan målast i kropp og i utsjånad. Dei får likes og kommentarar og blir rusa på all oppmerksomheita dei får når dei legg ut bilde av kroppen sin på internett. Gutar gjer ikkje det same. For det er ikkje likheitsteikn mellom gutar og kropp. Det er ikkje slik at gutar = kropp, på same måte det er slik for jenter. Det er ikkje den same eksponeringa, eller den same forventninga om at ein skal bry seg om kroppen sin på same måte, eller i same skala. Det er mykje lettare å kritisere ei dame som meiner noko basert på korleis ho ser ut eller at ho er kvinne i det heile tatt (som til dømes Sandra Borch har fått merke) enn ein mann. Ein politiker får mykje meir kritikk for korleis ho ser ut og korleis ho kler seg om ho er kvinne enn om det er ein mann. Å kritisere ein mann for utsjånaden eller vekta, blir sett på som uverdig. Ein bruker ord som "dum blondine", men eg har aldri høyrt nokon seie "ein dum blond mann". For det finst ikkje. Ein mann er ikkje dum eller kort i pappen fordi han har blondt hår, men ei kvinne er det.

Dersom vi skal få full likestilling i dag, dersom vi skal kome eit sted i samfunnet der det er like lett å vere jente som å vere gut, så må vi lære unge folk, og spesielt unge jenter, at dei har meir å gå på, meir å spele på, meir av verdi, enn kroppen sin. 

Spør deg sjølv: Lever vi i eit likestilt samfunn? Om du lever i same verkelegheit som meg, er svaret sannsynligvis "nei, dessverre".

om å reise, å vente.

skulle vi nokon gong kunne seie til kvarandre at alt var verdt det? at vi skulle reise verda rundt, sjå nye sted, gå oss svette opp til det høgaste punktet i byen og sjå utover alle desse hustaka og vite at under dei taka bur det folk, folk som kyssar kjærasten sin slik dei kyssar mor si, folk som vegrar seg for å skifte dorull når det er tomt, folk som seier høgt at dei foretrekk pulverkaffe framfor vanleg kaffe med meir smak. at vi skulle kunne ta kvarandre i hendene mens vi gikk gjennom verdas nest største urskog, at eg skulle kunne kjenne på angsten for å møte noko framand som potensielt kunne skremme vatnet av meg, at du skulle få meg til å stikke handa inn i eit hull i bakken for å kjenne på den varme lufta som kom ut og eg skulle tenke at denne verda har meir å by på enn eg nokon gong kjem til å forstå. at vi skulle sitje på fly til eit anna land og lese bøker vi ikkje har lese før og kanskje sovne i flysetet og vakne med ondt i nakken, og plutseleg rakk vi ikkje å gi søppelet til flyvertinna som kom forbi, og så sitt vi der med dårleg samvit og veit at den tomme posen med pulverpadder må ho rydde opp når vi har gått ut av flyet og ventar på bagasjen, og det skal alltid nye folk inn på flyet, flyet skal alltid vidare.
og skulle eg vente på deg når du flyr rundt og ser nye byar, nye land, du sover i rom eg aldri kjem til å sove i, du møter folk eg aldri kjem til å treffe, får nye venar på facebook som eg kanskje aldri kjem til å bli kjent med. du har pakka med deg kortbukser, og utanfor vindauget mitt kjem det stadig meir snø, og rundt deg er det sikkert mykje fargar og lukter du ikkje har kjent før, men her luktar det pulverkaffe og ein komfyr frå 1970-talet og det einaste med fargar er det rosa superundertøyet mitt som eg alltid har på når eg sit heime og skriv.
og sjølvsagt er det verdt det og sjølvsagt ventar eg, sjølvsagt kjem du alltid heim, og sjølvsagt reiknar eg alltid timane til eg høyrer stega dine på trappa, sjølvsagt er eg alltid heime når du kjem heim, sjølvsagt kjem du alltid heim, sjølvsagt ventar eg.

george costanza

det er mange grunnar til at george costanza er min helt. han seier alt han tenker høgt, uansett kor usympatisk det er, han er velformulert og rett og slett ein ganske kronisk type. på mange vis føler eg eit visst band mellom george costanza og meg. eg bruker jo også briller. eg er jo også glad i mat. eg er jo også ein litt kronisk type. akkurat kor kronisk, kjem først til syne i bileta over. george viser pengeboka si til jerry og seier "i need everything in here!". det same seier eg i bildet under. i need everything in here. gjer ingenting at pengeboka ser ut som ein tjukk liten babysel eller at eg treng ei eiga veske kun for pengeboka. no stress.

"det blir vinter en god stund framover"

det er 15. oktober og eg vakna til lyden av barn i gata som fryda seg over å sjå den første snøen
det er 15. oktober og den første snøen har falt i tromsø
det er 15. oktober og eg har allereie gått med ull innerst i to veker
det er 15. oktober og favorittvinterskoa mine tålar ikkje slaps
det er 15. oktober og eg spis rødbeteburgarar til lunsj på lesehuset
det er 15. oktober og vi har to-kaffe med kanelknutar eg bakte i går og hadde med meg
det er 15. oktober og dokumentet som skal vere ferdig fredag manglar berre dei vanskelege sidene
det er 15. oktober og eg orkar ikkje høyre folk snakke om "helvetesuka"
det er 15. oktober og eg brukar pengane mine på brenne-cdar og cd-mappe med plass til 64 cdar
det er 15. oktober og eg har frossenpizza til middag etter ein himla lang dusj
det er 15. oktober og det er på dagen sju månadar til eg skal levere inn mastergraden
det er 15. oktober og det er eit heilt år til det er 15. oktober igjen, kanskje snør det da også, kanskje ikkje

flink pike (24)

av og til kjem ein til kort. du skriv opp fristar og datoar opp på eit ark, inn i ei bok, på ein rosa post-it-lapp, inn i kalendaren på mobiltelefonen, "dette må du få gjort!" skriv du, og for kvar dag som går og ting ikkje blir gjort, blir klumpen i magen større. du ser at det finst tekstar du ikkje har lese, det manglar kryss i margen, du kjem på at det sikkert finst tekstar du ikkje veit om kor det står akkurat det du treng. og framfor deg finst tomme word-dokument, inni deg finst tekst som burde komme ut og ta til å leve gjennom fingertuppane dine, og du veit at det ein dag skal komme ut. og sjølv om klumpen i magen veks og sjølv om du ikkje alltid veit kva du skal svare når folk spør kva du skal bli når du er ferdig å studere, så må du hugse på at det er lov. det er lov å ikkje alltid få til. det er lov å ikkje alltid ha tid til alt. det er ikkje godt å føle seg utilstrekkeleg, men det er lov. du er ikkje den einaste som har det sånn.


så lenge eg kan hugse har eg vore flink pike. flink jente. alltid hatt dårleg samvit for at det ikkje går bra nok, sjølv når det går bra. å senke skuldrane og slappe av og ikkje uroe seg, er vanskeleg, og det gir meg stort sett kun tankar om at eg burde gjere meir. skrive meir, lese meir, meine meir, få meir ut, pushe meg sjølv meir, seie ja oftare enn å seie nei. det er oktober, og eg synst tida går altfor fort. plutseleg er det mai, og oppgåva mi skal vere ferdig og leverast inn og lesast og sensurerast, og om eg ikkje skriv kvar dag, tenker eg i alle fall på den kvar dag. og av og til må eg seie til meg sjølv at det er lov. det er lov å ikkje vere på topp alltid, kvar dag. eg kan ikkje alltid prestere.

av og til må eg berre ta på meg røde sko og blå kjole og tenke at det er greit, det også. at det er lov å puste litt også.

fredagspepp

god helg frå iggy og meg.

ei heilt vanleg liste frå ein heilt vanleg dag

no er jo dagen snart over, men her kjem ei oppdatering om ein heilt heilt heilt vanleg dag.

dagens frisyre: eg hadde nyvaska hår med krøller rett ned heile dagen, heilt til eg kom heim for ein time sidan. da var det på 'an med ein av mine favorittfrisyrer, som eg har kalla "heime frå jobb". det er det nye namnet på grorudpalmen.

dagens sminke: den same som eg har kvar einaste dag: litt rouge, litt augeskygge, flytande eyeliner (trur eg har fått ein ny favoritt, den er så lett og gir godt resultat kvar gong, NØGD!), kvit kajal og mykje mykje maskara. kan aldri bli nok maskara.  

dagens antrekk: ein marineblå kjole med kvite prikkar og stor sløyfe i halsen. ny kvardagsfavoritt. marineblå kardigan frå noa noa og brune skinnsko kjøpt i london. 

dagens hending: å ha bestemt meg for å sende inn ein tekst og sjå korleis det går.

dagens planar: i dag hadde eg berre planar om å gå på jobb og så å dra på personalmøte. og det blei jo gjort. ein heilt vanleg dag.

dagens musikk: "hamster on a piano" og den nye singelen til jonathan johansson.

dagens vil ha: litt betre tid til å gjere det som skal gjerast, og samvit til å gå på fest i helga.

dagens savn: eg trur ikkje eigentleg eg saknar nokon eller noko, bortsett frå at eg akkurat no saknar å ha ein liten mocca lakris under leppa.

dagens mat: hentepizzaen vi spiste på personalmøtet, ein avokado frå peru og ein bringebærjogurt (kanskje den beste jogurtsmaken).

dagens kärlek: i natt drøymde eg at eg forlova meg med han eine i ylvis, men eg er litt usikker på om det tel? om ikkje, vil eg seie at dagens kärlek er fenomenet tjukkstrømpebukse.

dagens humør: glad, men eigentleg innmari stressa med alt eg eigentleg har å gjere som eg ikkje har fått gjort.

dagens kjøp: nei, det må vel vere den der himlades avokadoen frå peru, da?!

dagens telefonsamtale: vi har fått nytt kassaapparat på jobb, og på grunn av den, måtte eg snakke med installatøren som sikkert trudde eg var blond frå skjelettet og ut. ordna seg til slutt, da.

liste lånt frå maren